پیروزی تاریخی ذکیه خدادادی: نخستین مدال پارالمپیک افغانستان و نمادی از مقاومت زنان

ذکیه خدادادی، ورزشکار پاراتکواندو افغانستان و عضو تیم پناهندگان، روز پنج‌شنبه (8 سنبله) موفق به کسب مدال برنز در پارالمپیک پاریس شد. او به عنوان نخستین ورزشکار افغان در تاریخ پارالمپیک، مدال کسب کرده است. پیش از او، چهار ورزشکار دیگر افغانستان نتوانسته بودند در این مسابقات به مدال برسند. خدادادی با پیروزی مقابل حریفانی از کوبا، ازبکستان و ترکیه، به فینال رقابت‌ها برای مدال برنز راه یافت. در مرحله نهایی، حریف مراکشی به دلیل آسیب‌دیدگی از رقابت انصراف داد و خدادادی موفق به کسب اولین مدال پارالمپیک خود شد. این پیروزی نه تنها نخستین مدال پارالمپیک برای خدادادی، بلکه اولین مدال برای افغانستان و تیم پناهندگان در این رقابت‌ها نیز به شمار می‌رود.

خدادادی در افتتاحیه بازی‌های المپیک 2024 پاریس نیز مشعل المپیک را حمل کرده بود. او در آن زمان اظهار کرد که هیجان‌زده است و تلاش خواهد کرد تا نخستین زن افغان باشد که در این مسابقات مدال کسب می‌کند. خدادادی همچنین بیان کرد که به‌عنوان نماینده میلیون‌ها پناهنده در پارالمپیک حضور دارد و قصد دارد نشان دهد که افراد دارای معلولیت و پناهندگان نمادهایی از صلح، هم‌دیگرپذیری، دوستی و شجاعت هستند.

پیش از این، خدادادی در بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو شرکت داشت و در مراسم اختتامیه پرچم‌دار افغانستان بود. او همچنین در سال 2023 قهرمان پاراتکواندوی اروپا شد. پس از تسلط طالبان بر افغانستان، خدادادی از کشور خارج و به فرانسه پناهنده شد. او پس از درخواست جامعه بین‌المللی، اجازه یافت تا برای کشورش رقابت کند.

خدادادی پس از پیروزی در مسابقات پارالمپیک 2024، تأکید کرد که این مدال "متعلق به تمام زنان افغانستان و پناهندگان در جهان" است. او به‌عنوان یک زن در میدان‌های ورزشی جهانی در حالی می‌درخشد، طالبان اخیراً صدای زنان را "عورت" خوانده و پوشش کامل اجباری را برای آن‌ها وضع کرده‌اند.

در همین حال، کسب مدال برنز از مسابقات پارالمپیک پاریس 2024 توسط ذکیه خدادادی، واکنش‌های زیاد داخلی و بین‌المللی را در قبال داشته است. بسیاری از شهروندان افغانستان، از جمله رهبران سیاسی و چهره‌های فرهنگی، این دستاورد را گواهی بر توانایی و ظرفیت زنان افغان دانستند.

فرهاد دریا، آوازخوان مشهور کشور، با به اشتراک گذاشتن عکس ذکیه خدادادی در صفحه فیس‌بوک اش نوشته است: "ذکیه خدادادی با گرفتن مدال برنز در پارالمپیک پاریس، صدای رنج زنان و دختران افغانستان شد."

جبهه مقاومت ملی افغانستان پیروزی ذکیه خدادادی را "نشانه استقامت بانوان در برابر وحشت و جهل حاکم" خوانده است. مسوول دفتر سیاسی این جبهه، نوشته است که "پیروزی ذکیه خدادادی ثابت می‌کند که زنان افغانستان هرگز نابود‌شدنی نیستند."

نیلوفر لنگر، خبرنگار، نوشته است: "تو عورت نیستی. ذکیه خدادادی مدال برنز پارالمپیک پاریس را گرفت. او چهره واقعی زنان افغانستان است؛ چهره رنج، درد، مبارزه و شکست‌ناپذیری ما."

سهراب سیرت، شاعر، نوشته است: "ذکیه خدادادی، تجسمی از مبارزه، ایستاده‌گی و تاریخ‌سازی زیباست. او نه فقط اولین زن تاریخ سرزمین ماست که در یک ورزش بین‌المللی برنده مدال می‌شود، بلکه نخستین مدال‌آور تاریخ تیم پناهنده‌گان در پارالمپیک نیز است. او با پرچم پناهنده‌گان، برای تمام آواره‌گان جهان نیز افتخار آفرید."

علی نظری، روزنامه‌نگار، در واکنش به کسب مدال برنز از سوی ذکیه خدادادی، در صحفه فیس‌بوک اش نوشته است:‌ "حالا ذکیه مدال گرفته است، اما در کشور خودش نه دولتی دارد که او را انسان برابر با مردان حساب کند‌، نه حق و حقوقی به او قایل است و نه اجازه ورزش کردن را به او می‌دهد. خدادادی حالا حق سفر به زادگاه و خوشحالی با مردمش را ندارد. در کشور خدادادی زنان حق نشستن در سایه درخت را هم ندارند. صدای زن هم در کشور ذکیه خدادادی عورت است."

همچنان بازی‌های پارالمپیک، کسب مدال برنز توسط ذکیه خدادادی را "برد تاریخی" توصیف کرده است. این نهاد گفته است:‌ "ذکیه خدادادی نخستین مدال پارالمپیک را برای پارالمپیک پناهنده‌گان با مدال برنز تکواندو کسب کرد."

کمیساری عالی پناهنده‌گان سازمان ملل با ابراز تبریکی به ذکیه خدادادی، این دستاورد را "نشان‌دهنده قدرت باورنکردنی ورزش در تغییر زنده‌گی" توصیف کرده است.

فلیپو گراندی، کمیسار عالی سازمان ملل متحد برای پناهنده‌گان، در صفحه ایکس اش پیروزی خدادادی را "هیجان‌انگیز" خوانده و گفته است: "چنین پیامی، امید و قدرتی برای میلیون‌ها زن پناهنده است."

دیدبان حقوق بشر این برد را برای زنان افغانستان تاریخی توصیف کرده است. این نهاد گفته است که پیروزی خدادادی چند روز پس از آن صورت گرفت که طالبان "قانون جدید" علیه زنان منتشر کرده‌اند.

اخیراً طالبان قانون جدیدی "امر به معروف و نهی از منکر" را توشیح کرده‌اند که در آن صدا، صورت، بدن، و ظاهر شدن زنان در اماکن عمومی "عورت" تلقی شده است.

اهمیت این پیروزی برای زنان افغانستان پیروزی ذکیه خدادادی، در حالی که طالبان همچنان به اعمال قوانین سرکوب‌گرانه علیه زنان ادامه می‌دهند، یک پیام قوی از مقاومت و ایستادگی زنان افغانستان است. این پیروزی نه تنها یک دستاورد ورزشی بلکه یک نماد از مبارزه برای حقوق زنان است.