قفل طالبان بر قلم و حنجره‌ای خبرنگاران

هفدهم مارچ به عنوان روز ملی خبرنگار در افغانستان، در حالی از سوی برخی از نهادهای حامی آزادی بیان و رسانه‌ها تجلیل می‌شود که در پی ممنوعیت‌های حکومت زن‌ستیز طالبان، بسیاری از خبرنگاران زن از صفحه‌ای رسانه‌ها در این کشور محو شده‌اند.

خبرنگاران زن به مناسبت روز ملی خبرنگار می‌گویند که طالبان با وضع ممنوعیت‌های شان نه‌تنها زنان و دختران را از صفحه‌ای رسانه‌ها حذف کرده‌اند، بلکه حق آزادی بیان را از مردم سلب و مجرای بیان این حق را نیز خفه کرده‌اند.

رابعه سالار (نام مستعار)، یکی از دختران خبرنگار که بیش از چهار سال درد و رنج مردم را با لنز کمره‌ اش به تصویر کشیده است، می‌گوید که اکنون با چالش‌های سختی مواجه است و طالبان به دختران اجازه تهیه گزارش‌های میدانی را نمی‌دهند. او می‌گوید که باوجود ممنوعیت‌های سخت‌گیرانه طالبان، به کارش عشق می‌ورزد و تشویق مردم برایش انرژی خاصی می‌بخشد تا به کار و فعالیتش بیشتر ادامه دهد.

سالار در صحبت با تلویزیون زن می‌گوید که امروز دوشنبه (17 مارچ)، که روز ملی خبرنگار در افغانستان است، به هدف تهیه گزارش خبری به یکی از شفاخانه‌های ولایت هرات مراجعه کرده است، اما از اینکه یک داکتر برایش این روز را مبارک‌باد گفته است، نشانگر حمایت مردم از زنان و دختران خبرنگار را نشان می‌دهد. "هرچند طالبان برای ما زندگی و فعالیت را محدود و دایره فعالیت رسانه ای را تنگ ساخته‌اند، اما مردم از زنان و دختران خبرنگار حمایت می‌کنند که هنوز هم با شجاعت شان به کار رسانه ای ادامه می‌دهند، امروز برای تهیه گزارش به یک شفاخانه رفتم و یکی از داکتران برایم این روز را تبریکی داد، خیلی خوشحال شدم، این یعنی حمایت مردم از خبرنگاران زن است."

ملیحه فایق، دیگر خبرنگاری است که در پی ممنوعیت‌های طالبان نه‌تنها وظیفه‌اش را از دست داده، بلکه ناچار به ترک کشور شده است. او می‌گوید که به دلیل اجرای برنامه‌ها و تهیه گزارش‌های تصویری، از سوی طالبان چندین اخطار دریافت نموده و اکنون برای فرار از دام زندان این گروه، تن به مهاجرت به کشور ایران داده است.

فایق در صحبت با تلویزیون زن می‌گوید: "ما چهار نفر در خانه خود هستیم، پدرم فوت کرده‌است من دو خواهر و مادرم با هم زندگی می‌کردیم، اما وقتی طالبان در این اواخر ممنوعیت های‌شان را زیاد کرد و برایم گفت نباید دوباره کار رسانه‌ای کنید، مجبور شدم تنها خودم را از کشور بیرون بکشم، فعلا در ایران، حیران و سرگردانم."

از سوی هم، برخی از دختران و زنان خبرنگار که اکنون در کشور همچنان به فعالیت‌های رسانه‌ای شان ادامه می‌دهند، از سانسور شدید رسانه‌ها شکایت دارند. آنان می‌گویند که طالبان بر آزادی بیان قفل زده و مانع نشر و پخش واقعیت‌ها به‌صورت عینی می‌شوند.

شهناز ابراهیم‌خیل، یکی از زنان خبرنگار، در این مورد می‌گوید: "از آزادی بیان و نشر و پخش خبر واقعی در شرایط فعلی حتی نمی توانیم سخن بزنیم، چون طالبان آزادی بیان را سلب کرده‌است، رسانه‌ها را می‌بینیم در چه وضعیت است، دختران از صفحه‌ها گم شده است."

او می‌افزاید که با روی کار آمدن طالبان و با وضع ممنوعیت‌های این گروه در سه سال اخیر، بسیاری از خبرنگاران زن مجبور به ترک وظیفه و یا هم ترک کشور شده‌اند. "خیلی از همکاران خودم مجبور شدند یا بیرون از کشور بروند یا هم خانه‌ای خود بنشینند، چون طالبان برای شان به بهانه‌های مختلف پا پوش جور کردند، حتی برای ما امروز اجازه اشتراک در کنفرانس های خبری و حتی همین برنامه‌های عمومی یا یک نمایشگاه را نمی‌دهند، باید برای پوشش خبری از همکاران آقای که داریم همکاری بخواهیم."

این در حالی است که با روی کار آمدن طالبان، بسیاری از خبرنگاران به شمول زنان، کشور را ترک کرده‌اند. اما فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران در گزارش تازه‌ای وضعیت خبرنگاران را در کشورهای همسایه نگران‌کننده توصیف کرده است.

این نهاد گفته‌است که خبرنگاران تبعیدی افغانستان، نه‌تنها نگران تهدیدات طالبان اند، بلکه در کشور‌های دومی که به منظور رسیدن به کشور سومی جهت پناهندگی به سر می برند نیز تحت تهدید اخراج اجباری قرار دارند.

گفتنی است که طالبان با به‌دست گرفتن قدرت در افغانستان، رسانه‌ها را به‌شدت محدود کرده و خبرنگاران زن را مجبور به خانه‌نشینی کرده‌اند.